Page 41 - Avcılar İlçe Millî Eğitim Müdürülüğü Neside Dergisi Sayi 8

39
Mustafa Kemal

Atatürk ve Özbek

Muhacirleri

Şadman HAYİT *

Çev.: Hamza ÖZTÜRKÇÜ **

X. asrın büyük siyasetçilerinden arayışına girdiler. O zamanlardaki Afgan
kabul edilen Mustafa Kemal Ata- Emiri Emânullah Han Sovyet Hüküme-
Xtürk, bağımsız Türkiye Cumhuri- ti’nin talebiyle yurttaşlarımızı ülkesinden
yeti’nin kurucu cumhurbaşkanı olarak öz çıkardı. Türkiye Cumhuriyeti Cumhur-
halkının mefkuresinde derin izler bırak- başkanı Mustafa Kemal bu hadiselerden
mıştır. Atatürk, bütün gücünü ve hayatını haberdar olur olmaz ülkesindeki ağır si-
Türk halkına hizmete adamıştır. Mustafa yasi koşullara rağmen Afgan Emiri’ne bu
Kemal’in cumhurbaşkanı olduğu 1923- konu üzerine rahatsızlığını bildirdi.
1938 yılları bizde Bolşeviklerin yönetimi
1922 yılında Buhara Sovyet Halk Cum-
ele geçirmesiyle Sovyet Sosyalist idare
huriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olan
biçiminin yerleştiği ve muhacirlik dalga-
Usmanhoca Polathocayev, Türkiye’de
sının git gide büyüdüğü, binlerce yurtta-
bilinen ismiyle Osman Kocaoğlu, Sov-
şımızın yolunun vatanlarından ayrıldığı
yet rejiminin gayriinsani siyasetinden ra-
devre rastlar.
hatsız duyarak Afganistan’a geçti. 1923
yılında Afgan Emiri Emânullah Han Os-
Bilindiği üzere Özbek muhacirleri Sov-
man Kocaoğlu’yu huzuruna çağırarak
yet takibi ve baskısı neticesinde önce-
iki üç gün içinde Afganistan’dan derhal
likle komşu Afganistan ve Çin sınırlarına
çıkma talebini iletti. Bunun üzerine Af-
yöneldiler. O yıllarda Afganistan’a Çar’ın ganistan’dan Türkiye’ye giden Osman
yandaşları da, Sovyet Hükümeti’nin or- Kocaoğlu’yu, Mustafa Kemal büyük bir
ganlarında çalışıp sonraları rahatsızlık hürmetle karşıladı ve kabul etti. Yapılan
duyan bürokratlar da, Korbaşı Hare- ikili görüşmede Mustafa Kemal, Osman
keti’ne katılanlar da, hiç düşünmeden Kocaoğlu’ya Türkiye devlet kurumların-
muhacirliği seçen sivil halk temsilcileri da çalışmayı teklif etti. Bunun üzerine
de kendilerine sığınabilecekleri mesken Osman Kocaoğlu, siyasetten uzaklaşıp

* Özbek Yazar.
** Avcılar Anadolu Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni. Yazar.