Page 110 - Avcılar İlçe Millî Eğitim Müdürülüğü Neside Dergisi Sayi 8

çalar. Kız evi önünde çeyizler araçlara yüz görümlüğü adıyla hediye vermek
yüklenir. Ardından dünürşüler ve gelin suretiyle geline yüzünü açtırırlar.
otomobillere bindirilir. Gelin ve dünür-
108 şüler duvak giymiş olup yüzleri kapalı- Doğanşar’da zaman zaman kız kaçırma
dır. Orada bulunan kadın ve çocukların olayları da meydana gelmekte. Kızın
da bulabildikleri araçlara binmeleriyle kaçırılması veya kızın kaçması hadisesi
konvoy hareket eder. Camilerin yanın- daha ziyade anne babanın razı olma-
dan geçerken davul zurna çalınmaz. dığı durumlarda olmaktadır. Zoraki ka-
Bir hayli gezildikten sonra oğlan evine çırma olayı pek görülmemekte. Kız razı
gelinir. Gelinin at veya arabadan inme- değilse olayı yöre halkı da kınamakta-
si için kayınpederin genellikle hayvan dır.
cinsinden (dana, inek, buzağı) bir he-
Gayr-i meşru ilişkiler kınanarak bu tip
diye vermesi gerekir. Yapılan duadan
davranışları sergileyenlere kötü gözle
sonra gelin ve dünürşüler eve alınırlar.
bakılır. Bazı köylerimizde bu hususla il-
Gelin çıkarılırken, gelin arabasının önü- gili bir töre bulunmaktadır. Buna göre,
nü keserek para almak ve damadın ak- gayr-i meşru ilişkide bulunan kadın ve
rabalarından birini suya basma adeti erkek tarafının mal ve davarı beş veya
vardır. Havanın soğuk veya suyun temiz on yıl süreyle köyün mal ve davarına
olmayışı durumu değiştirmez. Suya ba- katılmamakta, aynı süre içinde kendile-
sılmaktan kurtulmanın tek yolu o sırada riyle konuşulmamaktadır.
elde bekletilen eşarp veya atleti alıp
başa dolamaktır. Yani kadınlığı kabul ÖLÜM
etmektir. Yirmi yıl öncesinin insanları Düğün konusunda bahsettiğimiz üzere,
bu konuda çok acımasızdı. İstedikleri, Doğanşar’da “düğün ve ölümün küsü-
gözlerine kestirdikleri kişiyi mutlaka lüsü olmaz”. Ölüm olayları karşısındaki
suya basarlardı. dayanışma son derece güçlüdür. Fakir,
zengin kimin ölüsü olursa olsun acil iş-
Damat yatsı namazına kadar gelinin ya-
ler dışında herkes işini gücünü bırakıp
nına gelemez. Yatsı namazından sonra
derhal ölü evine koşar. Dargınlıklar bü-
camiden bir topluluk ilahilerle damadı
yük ölçüde unutulur. Ölü evine birkaç
eve getirir. Bu sırada kadın ve özellikle
gün yemek pişirtilmez. Uzak yerlerden
çocuklar damadı görmek ve ilahi din-
gelen misafirleri komşular ağırlar. Ölen
lemek için pencere ve balkonlardan
kimsenin akrabaları ağıt (las) söyler.
grubu seyre koyulurlar. Son yıllarda ila-
Bazı kadınlar ise daha önce ölen yakın-
hi söyleme geleneği de bırakıldı. Evin
ları için las ederler.
önüne gelince yapılan dua sonrasında
damat gelinin yanına girer. Eve girer-
Cenaze genelde fazla bekletilmez. De-
ken cesaretin simgesi olarak damadın
fin işlemine çocukların dışında bütün
yumruklandığı olur.
erkekler katılır. Aynı gelenek İstanbul’a
Ertesi gün ve sonraları komşular, akra- da yansıtılan güzel hasletlerimizden bi-
balar ve arkadaşlar gelini ziyarete gelir- ridir. Ulaşım imkanları son derece zor
ler. Gelin, gelinlik etmektedir. Yani yüzü olan, İstanbul gibi bir şehirde, sıradan
kapalı olup gelenlerin elini öper. Dört insanların cenazelerinin 300-500 hatta
yaşımdayken annemle ziyaret ettiğimiz binlerce kişinin katılımıyla kaldırılması,
gelin benim de elimi öpmüştü. Aradan baş sağlığına bir o kadar insanın gel-
bir müddet geçtikten sonra yakınları mesi ne kadar güzel.